Sabtu, 14 Januari 2012

Buku Pegangan Jamu (Jamu Handbook) 3 - Mevrouw J.M.C. Kloppenburg-Versteegh (1862-1948)



PULIH MARI BALI WUTUH PURNA WALUYA JATI


Mevrouw J.M.C. Kloppenburg-Versteegh (1862-1948)


De Platen-atlas
In de kleurrijke platenatlas die bij het kruidenboek hoorde, was een selectie planten en kruiden afgebeeld. Dat was al zo in de eerste atlas, die door mevrouw Kloppenburg zelf getekend was. De editie van 1934 noemde de naam van iedere plant, kruid, wortel of blad in verschillende talen: het Nederlands, Javaans, Soendanees en Latijn. Zo vormde de platenatlas een mooie illustratie bij het kruidenboek. De lezer/es die beide boeken combineerde, kon op deze manier gemakkelijk de juiste plant voor het recept identificeren. Tegelijkertijd was de atlas een bijzonder studieboek van de Indische flora.
Het was de keuze van mevrouw Kloppenburg om beide boeken apart te laten verschijnen. In het voorwoord van de eerste druk van het kruidenboek schreef ze:
"Bij deze uitgave is ter verduidelijking mede verkrijgbaar gesteld een boek, waarin de planten in kleuren zijn afgedrukt. Gaarne had ik er één werk van gemaakt, maar daar het boek dan te duur zou worden en niet onder ieders bereik zou zijn, heb ik er twee werken van moeten maken."
Goede exemplaren van de platenatlas zijn tegenwoordig schaars en prijzig. Een antiquair vraagt al gauw enkele honderden guldens. Ironisch genoeg kost de combinatie nu meer dan wanneer beide boeken samen in een band waren gepubliceerd.


Indische planten en haar geneeskracht
Indische planten en haar geneeskracht verscheen voor het eerst in 1907. Het boek was meteen een succes: binnen enkele maanden volgde een herdruk. Het zou niet de laatste zijn. In 1983 verscheen een uitgave in het Bahasa Indonesia: Petunjuk Lengkap Mengenai Tanam-Tanaman di Indonesia. Dan khasiatnya sebagai obat-obatan tradisionil. Jilid II Bagian medis. In 1998 werd dit gevolgd door Petunjuk Lengkap Mengenai Tanam-Tanaman di Indonesia. Dan khasiatnya mya sebagai obat-obatan tradisionil. Jilid I Bagian Botani. Momenteel is het kruidenboek vooral bekend onder de naam Wenken en raadgevingen.
Petunjuk Lengkap Mengenai Tanam-Tanaman di Indonesia. Dan khasiatnya sebagai obat-obatan tradisionil. Jilid II Bagian medis. This was followed in 1998 by Petunjuk Lengkap Mengenai Tanam-Tanaman di Indonesia. Dan khasiatnya mya sebagai obat-obatan tradisionil. Jilid I Bagian Botani. In the present day the book is better known under the titel Wenken en raadgevingen (Hints and advice) Alle edities hadden hetzelfde doel, dat mevrouw Kloppenburg in de eerste editie welsprekend uiteen had gezet:
"Waarde lezers en lezeressen!
Het doel, waarom ik dit boek schrijf, is om bekendheid te geven aan zoo veel kostbare planten en wortels, waarvan de meeste slechts als onkruid worden beschouwd. Tot dusver werden de Inlandsche medicijnen wel gebruikt, maar hoe en op welke manier, alsook de naam der planten, dat bleef dikwijls een geheim; een onderzoek werd daardoor geheel onmogelijk gemaakt en dikwijls ging veel wetenschap op het gebied van plantkunde en medicijnen door den dood van die kundige personen verloren.
Zooveel het in mijn macht was, heb ik neergeschreven, wat na jaren onderzoek door mij met goed gevolg is aangewend geworden. Er zullen nog heel wat planten zijn, die mij onbekend zijn en veel menschen, die vrij wat meer weten dan ik, daarom moet dit werk dus ook niet als volledig worden beschouwd, na verloop van jaren zullen nog heel wat meer ontdekkingen worden gedaan.
Van harte hoop ik dan ook, dat na de uitgave van dit boek een herdruk zal verschijnen met nog heel veel meer recepten van kostbare planten."
Zoals bleek uit deze woorden, was het boek voor een groot deel het gevolg van zelfstudie. Daarnaast had mevrouw Kloppenburg veel praktijklessen van haar moeder, Albertina van Spreeuwenburg, gekregen. Ook anderen stonden haar bij met raad en daad. Zo adviseerde de Semarangse apotheker H.F. Tillema haar over de opzet van het kruidenboek.
Indische planten en haar geneeskracht was logisch opgebouwd. Na het voorwoord volgden enkele algemene hoofdstukken zoals 'De verzorging van het haar', 'de verzorging van de huid', 'Behandeling Buikziekte' en 'Indische Spruw'. Daarna beschreef mevrouw Kloppenburg in het deel 'Geneeskrachtige Planten' de werking van een groot aantal geneeskrachtige planten en kruiden.Vaak noemde zij bij een recept (dat wil zeggen, de bereidingswijze) van de medicijn het nummer waarmee de plant werd aangeduid in de bijbehorende platenatlas.


1p   Aardappel   Solanum tuberosum L.   Solanaceae  
Beschrijving Aardappels worden in Indië in de bergstreken geteeld. De cultuur slaagt het best tusschen 1000 en 2000 m boven zeehoogte. De aardappel, meestal kentang of ook wel oebi welanda geheeten, is langzamerhand een gewoon pasarartikel geworden.
Het is aan een ieder bekend, welk een belangrijke rol de aardappel vervult bij de Europeesche voeding. Het medicinaal gebruik is echter minder bekend.
In Indië komt men er uit practische ,overwegingen niet toe, aardappelen voor langeren tijd in te slaan. Wie in de hooger gelegen streken echter zelf aardappelen verbouwt en den oogst voor eigen gebruik wil bewaren, moet er rekening mede houden, dat ze op vochtige plaatsen spoedig zullen uitloopen. Uitgeloopen aardappelen zijn ongeschikt voor de consumptie.
Ze veroorzaken loomheid in de ledematen en zelfs verlamming der spieren en gewrichten.
Aardappelen mogen nimmer worden gestoomd. Ze dienen goed te worden afgekookt. 

Tidak ada komentar:

Posting Komentar